Archive for the ‘Muzyka angielska’ Category

Walton i Tippett

Dwaj kompozytorzy dzisiejszego najstarszego pokolenia — Walton i Tippett — przynależą co prawda do muzyki naszego wieku, ale obaj związani są bardzo silnie z tradycją muzyki angielskiej. William (Turner) Walton (ur. 1902) wykazuje w swoich dziełach {Koncert skrzypcowy pisany dla Heifetza, Capriccio burlesco na orkiestrę i utwory chóralne) znacznie więcej przywiązania do muzyki romantycznej niż Michael Tippett. Z innych jego dzieł na szczególną uwagę zasługują: Facade na głos i 6 instru­mentów, Koncert altówkowy, opera Troilus and Cressida (1954).  Symfonia (1960) i orkiestrowe Wariacje na temat Hindemitha. Michael Tippett (ur. 1905) jest auto­rem wielu dzieł orkiestrowych (4 symfonie.

 

Koncert na orkiestrę smyczkową), kon­certów instrumentalnych, dzieł kantatowych, pieśni na głos i orkiestrę oraz oper (m. in. The Midsummer Marriage, King Priam i Knot Garden). Tippett nawiązuje często do XVI- i XVII-wiecznych tradycji angielskich, wykazuje jednak zainteresowanie nowymi osiągnięciami harmonicznymi i rytmicznymi, zwłaszcza z okresu między­wojennego.

Britten

Benjamin Jritten (1913—1976) studia kompozytorskie odbył u Bridge’a i Irelanda. Ponadto uczył się gry na fortepianie. W. latach 1939—’942 przebywał w USA. Pisał symfonie, wariacje orkiestrowe, koncerty, muzykę kameralną. Od r. 1945 — to jest od czasu powstania opery Peter Grimes — poświęcił się głównie twórczości wokalnej, a zwłaszcza operowej; najbardziej popularne — również poza Anglią — są opery Peter Grimes i The Turn of the Som (1954). Britten jest także autorem nowego opracowania Opery żebraczej Johna Gaya.

 

Britten uchodził w naszym półwieczu za najwybitniejsze­go kompozytora angielskiego od czasów Purcella. W swojej bogatej i wszechstronnej twórczości wypróbował wiele współczesnych technik, lecz w sumie reprezentował język konwencjonalny, odświeżany jedynie pewną barwnością instrumentacji. Pozo­stawał pod wpływami Mahlera, Szostakowicza i Berga. W twórczości kantatowej i oratoryjnej przejawiał skłonność do przerzucania pomostu między muzyką poważną a muzyką masową. Typowym pod tym względem dziełem jest War Requiem na 3 głosy solowe, chór chłopięcy, chór mieszany, organy i wielką orkiestrę, skomponowane w r. 1962 z okazji poświęcenia katedry w Coventry.

Muzyka angielska

W muzyce angielskiej trzej wybitni twórcy wymagają osobnego omówienia. Edward Elgar (1857—1934) był w kompozycji autodydaktą, wybił się jako autor symfonii, poematów symfonicznych, koncertów instrumentalnych i wysoko cenionych orato­riów (m. in. The Dream of Gerontius). Pisał też utwory kameralne, fortepianowe i pieśni. Od r. 1891 poświęcił się wyłącznie kompozycji. Frederićk Delius (1862—1934) był najpierw kupcem i plantatorem na Florydzie. Muzyką zainteresował go w Lipsku Grieg. Jako kompozytor debiutował w r. 1899. Przebywał długi czas we Francji, poddając się urokom impresjonizmu.

 

Był też jednym z pierwszych, którzy wprowadza­li folklor do muzyki poważnej. Z jego dzieł najpopularniejsze są wariacje orkiestrowe Appalachia (1902, z chórem w finale), Koncert wiolonczelowy oraz inspirowane przez Zaratustrę Nietzschego oratorium A Mass of Life na głosy solowe, chór i orkiestrę. Ralph Vaughan Williams (1872—1958) był również bliski impresjonizmowi i folklo-ryzmowi. Studiował m. in. u Brucha i Ravela. Napisał9 symfonii (m. in. Sea Symphony — z głosami wokalnymi, 1910, Pastorał Symphony, 1922, i wokalno-orkiestrowa Sinfonia antartica, 1953), liczne koncerty instrumentalne, kompozycję na smyczki Fantasia on a Theme by Thomas lallis, opery (opera balladowa Hugh the Drover, 1924), Mszę i Te Deum.