Największą zdobyczą nowej epoki monodycznej, w której w miejsce polifonii pojawiają się zaczątki myślenia harmonicznego, opartego najpierw jeszcze na zasadzie basso continuo, staje się na przełomie XVI i XVII wieku opera, nowy rodzaj sztuki, łączący w sobie nową estetykę z nigdy jeszcze w tej postaci nie wypróbowaną techniką. Rok 1594 — rok śmierci dwu wielkich mistrzów, Palestriny i di Lassa, był jednocześnie rokiem ukazania się na scenie pierwszego w dziejach muzyki dramatu muzycznego — pierwszej opery — Dafne — Periego.
Opera stanie się w muzyce jedną z najpiękniej rozwiniętych form. Jej zasadnicza odrębność polega na twórczo wykoncypowanej syntezie muzyki, akcji dramatycznej, słowa, światła i scenografii. Zasadniczą zmianę wprowadza w tym rodzaju sztuki nowy odbiór muzyki. Opera — najszlachetniejsze dziecię renesansu — przenosi odbiorców muzyki ze sfery wspólnej kontemplacji piękna w sferę przeżycia subiektywnego.