Posted in 
Istotą jazzu była zawsze improwizacja. Jedynym zapisem był tu zapis dźwiękowy na płycie. Jazz nie miał też nic wspólnego z muzyką europejską głównego nurtu. Tak przedstawiała się jego sytuacja do końca lat pięćdziesiątych. Na początku lat sześćdziesiątych zaszły w jazzie bardzo istotne przemiany. Pojawiły się dwa rodzaje muzyki jazzowej, muzyka tzw. trzeciego nurtu oraz free jazz. Muzyka trzeciego nurtu (Schuller, Austin, B. Schaeffer) rozwija się jako osobny gatunek muzyki komponowanej w każdym szczególe.
Rezygnując z kanonów, wydawałoby się dotąd niezmiennych (w zakresie melodii, harmonii czy rytmu były one wyraźnie zawężone), jazz zaczyna się oglądać za nowymi impulsami. Teraz już nie muzyka poważna inspiruje się jazzem, lecz jazz muzyką poważną; podstawowym założeniem jest tu stwierdzenie, że każda muzyka, w której choćby fragmentarycznie pojawia sięjazz —jest jazzem. Na tle tego sposobu pojmowania jazzu powstała idea tzw. trzeciego nurtu, gatunku muzyki łączącego muzykę poważną z jazzem. Pierwsze wzorce muzyki trzecionurtowej pochodzą z Ameryki. Ich twórcami są kompozytorzy, którzy wyszli od artystycznej muzyki neostylistycznej, przeszli bogatą ewolucję i w swojej twórczości nie chcą omijać szansy, jaką daje kompozytorowi jazz.
Wybitnym twórcą, a zarazem kodyfikatorem pojęcia i definicji Third stream music jest Gunther Schuller (ur. 1925), waltornista, jazzman i dyrygent, przez lata dyrektor New England Conservatory w Bostonie, autor ok. 100 dzieł, w tym wielu orkiestrowych i kameralnych (Symfonia na instrumenty blaszane perkusję, 7 Studies on Themes of Paul Klee na orkiestrę, Triplum na orkiestrę, kwartety smyczkowe), opery The Visitation (wg Kafki, 1966), baletów i koncertów instrumentalnych. Z dzieł trzecionurtowych na uwagę zasługują: Conversations na kwartet jazzowy i smyczkowy (1959) i Variants on a theme of John Lewis na zespół (1960). Free jazz, którego pionierami byli saksofoniściOrnette Coleman i John Coltra-ne (następcy: Archie Shepp, Joseph Jarman), omija prawa rytmu i jazzowej pulsacji, skierowuje muzykę na tory improwizacji tyleż swobodnej, co nieobliczalnej. W ostatnich latach doszły do jazzu dwie zasadnicze innowacje: wpływ muzyki azjatyckiej (raga jazz) oraz posługiwanie się środkami elektronicznymi.
Loading ...
